Bazkoko bosgarren igandea

Salmoa 144
Leloa: Zure izena dut goretsiko mendez mende :
Zu zaitut Jainko, zu Errege.

Eztia eta guziz ona da gure Jauna,
Urrikaltsua eta bihotzik nasaiena.
Mundu guziko guzientzat da ona Jauna,
Egin dituen ororentzat du bihotz ona.

Zuhauk eginek Jauna goraipa zaitzatela,
Zure gizonek eskerrak zuri, zor bezala.
Zuk erresuman duzun ospea diotela,
Aipa ere bai zure besoan den ahala.

Jakin dezaten denek zu baitan den indarra,
Zure betiko erresuman den ospe hura.
Zuk erresuma, mendez mendeko erresuma,
Zure eskua noiz artekoa ezin asma.

Judu fededunak salmo hau goiz guziz gogoz erraiten du. Hari goiz argiak orroitarazten baitako kreazioko lehenbiziko goizaldea. Barnaxago sartzen bagira, Talmudak ( hori da judu-erakaslen erakaspena) dio salmo hori erraiten duena hiru aldiz egunean : " segurtatua da geroko munduaren semea dela."
Barna ditzagun hurbiletik egungo sei pertsuak. Lehenik Jainkoaren agerkundeari buruzko bilduma osoa emaiten daukute laburki. Bigarrenekorik igande huntako irakurgaieri ontsa doazkiotenak dira.
Izaik erraiten zuen : « Ene joka-moldetarik zuenetarat eta ene gogoetetarik zuenetarat bada zerutik lurrerat bezenbat bide.» Salmoak errepostu : « Handia da Jainko Jauna, nasaiki goresgarria, haren handitasunak ez du mugarik. » Handia, hitz hori, salmotan erregeri doakiotena da : « Goretsiko dut ene Jainkoa, ene erregea... eta gero : Zure gizonek erranen dute zure erresumaren ospea eta zuk dituzun ahalak. » Errege hori ez da ezagutzen ditugun erregeak bezalakoa. Errege botere handikoa da eta ona, gure zoriona du nahi. Izraelek hori dauku jakinarazi, aipatzen daukularik errege horren ahala, bertzeak ez bezalakoa. Haren ahala bakarrik amodiozkoa da : « Jainko Jauna guziz ona eta eztia, amodioz betea. » Liburu Saindu guziaren laburpenik hoberena da. Jadanik Izaik erraiten zuen : « Jainkoak nasaiki barkatzen du. » Bertze pentsa-moldeak ez dira xuxenak. Izraelek bazakien zertaz mintzo zen hori erraiten zuelarik Babiloneko hirian zelarik desterratuan. Han zelarik barkamendu galdatu zion Jainkoari eta otoiztu gibelerat jiteko. Geroztik, populua bildurik Tenplo berrian, kantu egiten du bihotz barnetik, bai zinez : « Jainko Jauna otoitzean ari denari hurbil dago. » Izraelen eginbidea da kantatzea Jainko Jauna eztia eta ona dela : « Jainko Jaunaren onezia denenzat da, eta haren eztitasuna bere obren dako. » Hitz horiek irakurtzen dira ardura Liburu Sainduan. Erraiten ahal dugu testo hori : « Gure aitaren… » ahaide dela. Hala nola : «Gure aita…emaguzu…barkatu gure zorrak…libra gaitzazu gaitzetarik..egin bedi zure nahia zeruan bezala lurrean ere. »

Bigarren irakurgaia

( Kreazione berria )

Jondoni Joaniren Apokalipzatik 21, 1-5

1 Nik, Joanik, zeru berria eta lur berria ikusi nituen,
itzaliak baitziren lehengo zerua eta lehengo lurra,
eta itsasorik ere ez zen.
2 Hiri saindua ikusi nuen, Jerusalem berria  zerutik Jainkoaganik jausten, prest-presta andregaia bere senarrarentzat bezala apaindua.
3 Eta mintzo ozen bat entzun nuen Jainkoaren tronutik erraiten : “ Huna Jainkoaren bizilekua gizonen artean ;
heiekin biziko da, heiek izanen ditu bere herri, eta Jainkoa bera izanen dute berekin.
4 Heien begietako nigarrak xukatuko ditu eta ez da gehiago heriotzerik izanen, ez dolurik, ez nigarrik,  ez atsegaberik, lehengo mundua itzalia baita.”
5 Orduan Tronuan jarririk zagonak erran zuen:
“Hara, gauza guziak berri egiten ditut.”

« Huna egiten ditudala gauza guziak berri », zeru berria, lur berria, Jerusalem berria, horra gure etorkizuna, dauku erraiten Joanik. Nigarrik eta heriorik ez da gehiago ez eta ere oihurik, hisdurarik ; horiek lehen ziren, lehengo mundua itzalia da. Joani aintzintzen da eta haren liburua mintzatzen da ikuskarien bidez ; nahi dauku eman kuraia geroari buruz joaiteko
Lehenbiziko zerua eta lurra, hitz horiek igortzen gaituzte Liburu Sainduko kreazioaren hastapenerat. Apokalipzako lehenbiziko kapituluak aipatzen du lehenbiziko kreazioa : « Egin zuen guzia biziki ona zela ikusi zuen Jainkoak. » Alta, egun guziez badire nigarrak, doluminak, herioa. Bainan emaiten daukularik fruitu debekatuaren ixtorioa, erakusten dauku zergatik galtzen den gizona. Agertarazten dauku min guzien erroa dela Jainkoaren eta gizonaren artean zilatu den arroila, harek baitu suntsitzen Jainkoarekin egina den adixkidetasuna. Harek gaitu galtzen eta eremaiten kinka txarretarat.
Liburu Sainduko ixtoriek orroitarazten daukute beti, zorionaren bide bakarra dela Jainkoaren adixkidantza, beti amodiozko hitzekin, andregaiak bere senargaiari bezala. Profetek aspaldi jakinarazia zuten jadanik Apokalipzaren egileak erraiten duena. Hitzez hitz, Izai, profetak dio : « Bai, eginen ditut zeru eta lur berriak, ez zarezte gehiago orroituko lehengo denboretaz, ez baitira berriz jinen. Bozkaria zaitezte, kreatzen dut Jerusaleme berria, . Ene alegrantzia atxemanen dut Jerusalemen eta ene populuan, ez da gehiago izanen nigarrik. Ez duzue gehiago ikusiko hiltzen sortu berria ez eta ere gizonik zahartasunerat helduko ez denik.»
Ez da izanen itsasorik, Israelentzat itsasoa gaitzaren lekua zen. Orroitarazten zauku Izraeleko jendea ateratu dela Egiptoarren menpetik. Esklabotasuna, nigarrak, garraituak izan dira eta populua sartu da Jainkoak hitzeman lurrean, itsasoa oinez trebesaturik.
Hemendik goiti garaipena osoa da : itsasoa, gaizkia, sofrikarioak, itzaliak dira. Mundua zein beha dago ? Jainkoak haste hastetik ukan zuen asmoaren betetzea : Jesusekin itzalik gabeko elkargoa egitea maitasunean.
Liburu Sainduan, Jainkoaren gizonarekilako ezteiak aipu dira, Oze eta Izai profetek aipatu dituzte eztei horiek, bai eta ere : « Kantarik ederrena » liburuak. Ezteiak aipatuak dira ere, kanako ezteietan. Egungo idatzian, Joani-ren Apokalipzan, agintza hori emana da bi itxuretan, aipatzen duelarik Jerusalem berria : « andregaia bere senarrarentzat bezala apaindua » eta bertze itxura : « Jainkoa heien artean. » « Heien artean» aipatzen duelarik erran nahi du senar-emazten amodioaren iduriko lokarria.Gero : « Huna Jainkoaren bizilekua gizonen artean, heiekin biziko da, heiek izanen dira haren herria. »
Jerusalem berria : « Jerusalem Berria Jainkoaren ganik jausten da. » Kreazio berriak hiri sainduaren izena ukanen du. Jerusalemek erran nahi du : « justizia eta bakea ». Denbora berean hiri berri hori : « Jainkoaren ganik jausten da ». « Berria » da, erran nahi baita, ez dela bakarrik gizonen lana. Erran nahi du ere beha egon gaiten, Jainkoaren erresuma jadanik hasia baita, lurreko atxikimenduak uzten baditugu. Gomitatuak gira kreazio horren egitera eta berritzera. Horrela, Jainkoaren laguntzarekin gure indarrak itxuraz aldatuko dira.

Ebanjelioa

Jesu Kristoren Ebanjelioa
jondoni Joaniren liburutik 13, 31-33a. 34-35

31 Judas azken afaritik atera zenean, Jesusek erran zuen : “ Orai berean Gizonaren Semea goretsia da,  eta Jainkoa ere goretsia da haren baitan.
32 Jainkoa goretsia bada haren baitan,  Jainkoak ere goretsiko du bere baitan;  eta berehala goretsiko du.
33 Haurtxoak, apur bat oraino zuekin nago.
34 Manamendu berri bat emaiten dautzuet : elkar maita zazue. Nik maitatu zaituztedan bezala, zuek ere elkar maita zazue.

Lehenbiziko bi pertsuak mintzo dira gizonaren Semearen ospeaz eta segidan bertze hiruak amodioaz. Mintzatuko gira lehenik amodioaz.
Hitz hauk : « Elgar maita zazue nik maite zaituztedan bezala, huntarik ezagutuko dute guziek nere dizipuluak zireztela, elgar maite baduzue. » Hori badakigu gogoz, bainan nola obratzen dugu ? Gizon eta emazte xumeak gira. Badakigu “ harek bezala” maitatzea ez ditakena dela. Maite ditugu guk bezala pentsatzen duten jendeak edo gutaz ongia erraiten dutenak, gauza errexa. Bainan, nola maita hastiatzen ditugunak edo gutaz gaizki mintzatzen direnak.
Jesusek amodiozko manamendu hori emaiten zuelarik bere dizipulueri, judu lege-erakaslek hori aipatzen zuten jadanik, beren erakaspenetan, Jesusen denboran. Erraiten duelarik : « Nik maitatu zaituztedan bezala » behar dugu egin fede aitorpen hau : maitatzen ahal dugu harek maitatu gaituen bezala, Jesusen laguntzarekin. Zerbait ezin eginezkoa iduritzen bazauku eta gauza hura ona balinbada, haren laguntzarekin eta haren izpirituarekin egiten ahal dugu harek bezala. Ez dira nahasi behar hitz hauk : amodioa eta sendimendua. Jesusek erakutsi dauku bere burua emanez zer amodiorekin elgar maitatu behar dugun. Orroit gaiten azken afaria aintzin, nola apostoluak harrituak egon ziren, Jesusek ikuzi zituelarik heien zangoak. Hura, Jainko eta Jauna, egin da heien mutil. Bukatu zuen, erranez : « etsenplu bat eman dauzuet ; zueri egin dutana egizue zuek ere ».Gogoan barna erabiltzen baditugu hitz horiek, laguntzen ahal ditugu maite ez ditugunak. Manamendu nausietarik da, ez dute gure solasek, gure jakitateak, zeremonia ederrek baliorik izanen ez badugu amodiorik elgarrendako.
Aipa dezagun berriz zangoen ikuztea, orduan Jesusek jakinarazten du Judasek salduko duela : « Nori emanen baitut ahamen bat.. » eta Judas ateratzen da. Joanik erraiten du : « Harturik ahamena, Judas ateratu zen berehala ; iluna zen… » Orduan berean Jesusek erran zuen haren baitan agertuko zela Jainkoaren argia : « Orai, Jainkoaren Semea goretsia izanen da… » Iduri du Judasen joaitean Jesusen zortea finkatua izan zela, bainan zorte hori ospearen tenorea zen : « gizonaren Semea goretsia da. »
Ospeak erran nahi du oroz bat : handitasuna, distira, Jainkoaren izaitea. « Ospearen » partez erraiten ahal ginduke bertze hitz bat : « Jainkoaren distira agertu ». Edo bertzenaz : « Jainkoa haren baitan goretsia da. » Ororen buru : « Horrek ezagutaraziko du ene dizipuluak zireztela, elgar maite baduzue ». Manamendua baino gehiago da : haren dizipuluak bagira haren izpirituak gidatuko gaitu gure bizian.