Garizumako hirugarren igandea
Lehen irakurgaia
( Jainko Salbatzailea Moisi agertzen zaio )
Jalgitza liburutik 3, 1-8 a .10. 13-15
1 Moisek, bere aitaginarreba Jetro, Madiango apezaren,
ardiak zaintzen zituen. Behin, basamortuan barna ereman zituen, eta Horeb, Jainkoaren mendirat heldu zen.
2 Han Jaunaren aingerua agertu zitzaion sasi artetik ateratzen zen sugar baten erdian. Moisek behatu zion: sasia sutan zen, eta ez erretzen.
3 Moisek bere baitan egin zuen :
“ Banoa gauza harrigarri horren ikustera :
zergatik sasia ez da erretzen ?”
4 Jaunak ikusi zuen bazoala behatzera,
eta Jainkoak dei egin zion sasi erditik :
“ Mois ! Mois !”
Hunek ihardets i: “ Hemen nauzu !”
5 Jainkoak erran zion orduan:
“ Ez hurbil ! Ken oinetakoak,
zauden tokia lur saindua baita !
6 Ni zure aitaren Jainkoa naiz, Abrahamen Jainkoa,
² Izaaken Jainkoa eta Jakoben Jainkoa. Moisek aurpegia estali zuen, Jainkoari behatzeko beldurrez.
7 Jaunak erran zion : “ Ikusi dut nere herriaren atsegabea Egipton, eta entzun ditut heien garrasiak beren zapaltzaileen zigorpean. Bai ezagutzen ditut heien oinazeak.
8 Jautsi naiz Egiptoarren eskuetarik libratzera, eta lurralde hartarik lurralde on eta zabal baterat iganaraztera, esnea eta eztia darion lurralderat.
10 Eta orai zoazi ! Faraonenganat igortzen zaitut :
Egiptotik aterako duzu nere herria, Izraelen semeak.”
13 Moisek ihardetsi zion Jainkoari : “ Bai, joanen naiz Izraelen semeenganat, eta erranen diotet : Zuen arbasoen Jainkoak igorri nau zuenganat. Heiek galdatuko dautate nola duen izena, zer ihardetsi behar diotet nik ?”
14 Jainkoak erran zion Moisi : “ Naizena naiz ni.
Hunela erranen diozute Izraelen semeeri : Zuenganat igorri nauena “NI NAIZ ” da.
15 Jainkoak erran zion oraino Moisi : “Hau erranen diozute Izraelen semeeri : Zuenganat igorri nauena YAHVE da , JAUNA da, zuen arbasoen Jainkoa, Abrahamen Jainkoa, Izaaken Jainkoa, Jakoben Jainkoa.
Hori da nere izena betiko, oroitgarri hortan goretsiko nauzue menderen mendetan.”
Moisen historia “ixtorio mixterio” bat bezala hasten da. Mois izenak “uretik salbatua” erran nahi du. Egipton sortu zen hebrear iheslari batzurenganik, zenbait mende lehenago. Mendeak jin mendeak joan, hebrearrak populkatu ziren, eta Mois sortu zen urteetan egiptoar boterea kezkatzen hasia zen. Jende hori hein batean atxikitzeko, sortzen ziren mutiko guziak hiltzeko erabakia zuten. Mois doietarik eskapatua zen, dakigun bezala. Eta handitu zelarik, bere herria hola zapatua ezin ikusiz, egiptoar bat hil zuen. Basamorturat eskapatu behar ukan zuen eta Madianita baten artzain jarri zen. Hemen hasten da egungo irakurgaia : “Moisek ardiak zaintzen zituen...” Horeb mendian. Horeb eta Sinai mendi beraren izenak dira.
Kondaira miresgarri hau garrantzia handikoa da juduentzat, eta beraz guretzat ere. Huna hiru pundu, ohargarriak :
- Jainkoa arras bestelakoa da, eta aldi berean biziki hurbila. Juduek Jainkoaren saindutasunaren errespetu berezia zuten. Adibidez ez da erraiten garbiki Moisek Jainkoa ikusi zuela. Itzuli-mitzuli baten bidez adiarazten da : “ Jaunaren Aingerua...sugar baten erdian” Zer kopeta behar litaiken erraiteko Moisek, gizon batek, Jainkoa ikusten ahal zuela. Jainkoak Mois deitzen du : “Mois, Mois !” Bainan erraiten ere dio : “Ikusi dut nere herriaren zorigaitza Egipton eta entzun ditut heien garrasiak beren zapatzaileen zigorpean...”
- Jainkoak gizakia aitzintzen du. Hura da Moisi mintzatzen hasten, ez baitu nahi Jainkoak berak bere herriaren salbatzen arizan. Gizaki zapatuaren laguntza gabe ez du deus egin nahi. Jainkoa eta gizakia elgarrekin salbatzaile : “Eta orai zoazi ! Faraonarenganat igortzen zaitut. Egiptotik aterako duzu nere herria...”
- Jainkoaren izena : YAHVE. “Izan” erran nahi duela uste da, bainan kontsonanterik baizik ez baita, ezin da ahoskatu. Biblian letra horiek agertzen diren guziez “Jauna” irakurtzen dugu, Juduek berek egiten zuten eta duten bezala. Ezin ahoskatuzko izen horrek pentsatzera eman dezake ere Jainkoa “arras bestelakoa” dela. Halere ezin erranezko Jainko hori bere herriarekin da, gurekin da, libratzaile.