Garizumako lehen igandea

Salmoa 90

Leloa :
Egun beltzetan, zu, Jauna, izan nere aldean.

Jaun-Goikoaren hegalen pean, zer bakean,
Indar guziak dituenaren itzalean.
Jaunari diot: nere geriza zure baitan.
Bihotz guziaz nago Jaunaren eskuetan.

Ez daiteke sar atsegaberik zure baitan,
Ez minik ere gauaz lo zauden toki hartan.
Aingerueri diote zutaz Jaunak erran
Zure zaintzeko munduko bide guzietan.

Esku besotan zaituzte berek eremanen,
Zure zangoek deus harririk jo ez dezaten.
Lehoinen eta suge gainetik zare joanen,
Herensugeak ditutzu ere leherturen.

Neri baitago eginen diot begitarte,
Zainduko dut nik, nere izena baitu maite.
Deitu orduko, banagokio beti alde,
Altxatuko dut, deneri nausi eman arte.

Salmo huntan iduri du hiru presuna eleketan ari direla. Lehen koplan Izrael : « Jaun Goikoaren hegalen pean, zer bakean, Indar guziak dituenaren itzalean Jaunari diot : nere geriza zure baitan .» Gero apezek : « Ez daiteke sar atsegaberik zure baitan. » Eta azkenean, Jainkoa bera : « Neri baitago eginen diot begitarte, zainduko dut nik, nere izena baitu maite. Deitu orduko, banagokio beti alde, altxatuko dut, deneri nausi eman arte.“
Lehen koplak fededunaren segurtamena aipatzen du : « nere geriza ; bihotz guziaz nago Jaunaren eskuetan. » Geriza hori, salmoen hizkuntzan, Jerusalemeko tenploa da eta itzala aingeruen hegalek egiten dute. Itzal hori, Izrael populua basamortuan zelarik, hedoi geriza zen eta geroztik, itzala Jainkoak eman geriza da. Gabriel aingeruak berak Mariari erraiten dio : « Ez beldur izan. Jaun Goikoaren itzalak estaliko zaitu. »
Salmoak behin eta berriz errepikatzen du Jainkoa geriza dela, Haren baitan ez dela ez atsegaberik, ez minik. Jainkoa bera da zaintzale. Ondorioz, ez gaitezen urrundu geriza hortarik. Ondorioz, sinets dezagun gure zaintzalea baitan. Debruaren tentazionetan, Jesusek berak Jainkoaren gerizan emaiten du bere fedea.
Ondoko bi kopletan, apezek erakusten dute zer gauza miresgarriak, zer laguntza emaiten duen Jainkoak sineste duten fededuneri. Jainkoaren gerizatik ez dela urrunduko du populuak hitzeman eta huna zer dion Jainkoak : „Ez daiteke sar atsegaberik zure baitan, Ez minik ere gauaz lo zauden toki hartan, Aingerueri diote zutaz Jaunak erran Zure zaintzeko munduko bide guzietan“. Lehoina, sugea, herensugea, denak garaituak izanen dira.
Azken koplan, Jainkoa da mintzo. „Neri baitago, eginen diot begitarte, Zainduko dut nik, nere izena baitu maite, Deitu orduko banagokio beti alde, Altxatuko dut, deneri nausi eman arte.“
Jainkoak dituen guziak bere populuari emaiten diozka : maitasuna, geriza, indarra, ongi guziak. Ez ditu Jainkoak nekeak eta trabak kentzen, bera heldu da beharretan denaren ondora, laguntzeko, „banagokio beti alde“ eta hau „deitu orduko“, berehala, ez noizpait! Eta gehiago dena „Altxatuko dut, deneri nausi eman arte“: populua nahi du nausi, ez sehi eta ez pean, ez zanpatua, ez lehertua, bainan nausi.
Salmo hau, liturgia bat bezala da: elizan sartzea, Hitza, benedizionea, erran nahi baita, ongia, gozotasuna. Apezak bertzekin otoitz egitera gomitatzen gaitu, gure indarrak erreberritzeko; gero Jainkoaren Hitza zabaltzen du, Haren maitasuna oroitarazten ; azkenean Jainkoaren benedizionea emaiten dauku, Hura gurekin baita gure bidetan. Eman gaiten beraz Jainkoaren itzalean, Jainkoaren gerizan eta goazen elizara, behar ditugun guzien iturrira.
Hau da gomita Garizumakari. Ez gaitezen uzkur izan!

Bigarren irakurgaia

( Kristoren baitako fedearen aitormena )

Jondoni Paulok Erromanoeri 10, 8-13

Haurrideak,
8 hau dio Liburu Sainduak:
Hurbil duzu Hitza, zure ahoan eta zure bihotzean.
Hitz hori, hain zuzen, guk oihukatzen dugun fedearen mezua da.
9 Beraz, zure ahoz aitortzen baduzu Jauna dela Jesus
eta zure bihotzean sinesten baduzu
Jainkoak hilen artetik piztu duela, salbatuko zira.
10 Bihotzez sinesten duena , zuzen bilakatzen da,
eta ahoz aitortzen duena salbatzen da.
11 Liburu Sainduak hau dio :
Jujamendu egunean, haren baitan sinesten duena ez da lotsatuko.
12 Judu izan ala ez, ez dago berexkuntzarik, bat bera baita guzien Jauna, dei egiten diotenentzat eskuzabala.
13 Alabainan, Jaunari dei egiten diona salbatuko da.

„Judu izan ala ez, ez dago berexkuntzarik“ dio Paulok. Erranaldi hau atrebitua da, Pauloren denboran. Judu eta paganoen artean kasik murru bat bazen, hain ziren haundiak desberdintasunak. Pauloren lerroa bururaino irakur dezagun : „Judu izan ala ez, ez dago berexkuntzarik, bat bera baita guzien Jauna“. Jaunak du heien batasuna egiten eta Jondoni Paulok nahi du Erroman diren girixtinoen batasuna egin.
Girixtino horiek bi aldetarik heldu dira. Batzu pagano ziren, eta girixtino bilakatu dira. Bainan baziren ere Erroman lehen judu zirenak girixtino bilakatuak. Jesu Kristoren denbora aitzin, Judu ainitz etorri ziren hiri hortara, Erromako inperio guzian bezala. Horrengatik, lehen misionestek Berri Ona heieri zabaldu zioten eta izan ziren girixtinotu zirenak.
Girixtinoetan, bi iturri horiek eztabada frango sortarazi zituzten. Lehenago Judu zirenek ez zituzten errexki onartzen lehenago pagano zirenak, „ez-ebakiak“ erraiten zuten bezala. Sekulako berezitasunek urruntzen zituzten batzu besteenganik : legeek, ohidurek, jateko manerek...eta Jondoni Paulok elkarretaratzen ditu, erranez : „Judu izan ala ez , ez dago berexkuntzarik, bat bera baita guzien Jauna, dei egiten diotenentzat eskuzabala.”
Bertze galde bat bazen, hura biziki larria. Liburu Sainduetan, populu hautatua Izrael da. Mesias populu hortan sortu da ; Juduak dira beraz Elizaren zimendua eta harriak. Nola onartu kanpotiarrak ? Hori ez ote da Jainkoaren nahiaren kontrakoa ? Jondoni Paulok ihardesten diote : „Alabainan, Jaunari dei egiten diona salbatuko da“, Joel profetak dion bezala Liburu Sainduan. Aski ote da Jaunaren izena aipatzea salbatua izaiteko ? Orai arte, xuxen xuxenki begiratu dute Juduen legea, sekulako karrarekin. Gauzak hola aldatu ote dira? Bai, dio Paulok, Kristok denak aldatu ditu. Gizon eta emazte guziak, Kristo baitan beren fedea emanez, salbatuak dira.
Batzuek mezu hori ez dute onartu nahi. Hortakotz Paulok errepikatzen du : „Bihotzez sinesten duena, zuzen bilakatzen da, eta ahoz aitortzen duena salbatzen da.“ Hau da hau Berri Ona Jondoni Paulok bataiatu guzieri zabaltzen diotena : merezimendurik gabe, kittorik, Jainkoak salbamendua emana dauku. Galdetzen daukuna hau da: fedean, konfiantxan, askatasunean salbamendua errezebitzea, Jainkoaren partez. „Beraz, zure ahoz aitortzen baduzu Jauna dela Jesus eta zure bihotzean sinesten baduzu Jainkoak hilen artetik piztu duela, salbatuko zira. Bihotzez sinesten duena, zuzen bilakatzen da, eta ahoz aitortzen duena salbatzen da.“

Ebanjelioa

Jesu Kristoren Ebanjelioa
san Luken liburutik 4,1-13

Bataiatua izan ondoan,
1 Jesus, Izpiritu Sainduaz beterik, itzuli zen Jordanetik.
Izpirituak eremanik, basamortuan egon zen
2 berrogei egunez, debruak tentatzen zuela.
Egun heietan deusik ez zuen jan,
eta iragan zirenean, gosetu zen.
3 Debruak erran zion orduan:
“ Jainkoaren Seme balinbazira,
errozu harri huni ogi bilaka dadin. ”
4 Jesusek ihardetsi zion:
“ Liburu Sainduan izkiriatua dago:
Gizakia ez da ogiz bakarrik bizi.”
5 Orduan debruak gorago ereman zuen,
munduko erresuma guziak erakutsi ziozkan so batean,
6 eta erran zion :
“Botere hori guzia emanen dautzut, eta erresuma horien aintza,
neri emana baitzait, eta nik nahi dutanari emaiten.
7 Beraz, zu nere aitzinean ahuspekatzen bazira,
dena zurea izanen da.”
8 Jesusek erran zion:
“ Izkiriatua dago:
Jaunaren, zure Jainkoaren aitzinean ahuspeka emanen zira
eta hura bakarrik adoratuko duzu.”
9 Gero debruak Jerusalemerat ereman zuen,
Tenpluaren kaskoan ezarri eta erran zion:
“ Jainkoaren Seme balinbazira,
bota zazu zeure burua hemendik behera,
10 Izkiriatua baita:
Bere aingerueri manatuko diote zu zaintzeko,
11 eta, eskuetan eremanen zaituzte, oinaz harririk jo ez dezazun.”
12 Jesusek ihardetsi zion:
“ Errana dago: Ez tenta Jauna, zure Jainkoa.”
13 Eta tentaldi gisa guziak bururaturik,
debrua urrundu zen, tenorea etorri arte.

Egungo ebanjelioa hurbil dezogun egungo salmoari :
« Jaun Goikoaren hegalen pean, zer bakean, Indar guziak dituenaren itzalean. Jaunari diot : nere geriza zure baitan, Bihotz guziaz nago Jaunaren eskuetan. » Bere bizi publikoa hasten duelarik Jesusek izaiteko moldea hau du: Jaun Goikoaren itzal pean dago. Geriza hori uztea edo haren segurtamenaz dudatzea, edo bertze segurtasun batzuen ondotik joaitea tentazioneak dira. Biblian Izrael populuak hiru tentazione horiek beti ukan ditu.
Debrua Jesusi ari zaio, hiru aldiz, eta Jesusek Jainkoaren hitza emaiten dio aintzinean. Ez dio erantzuna emaiten solasketa batean bezala; ez da debruarekin eleketan hasten. Debruak errana entzuten du eta Jainkoaren hitza emaiten dio aitzinera, deus xehetasunik gabe. Ez da eleketan hasten debruarekin. Debruari atxikitzeko, ahalak behar dira eta ahalak Jainkoaren hitzak dira.
Lehen tentazionea:
Jesus gose da. Debruak erraiten dio: „Jainkoaren Seme balinbazira, errozu harri huni ogi bilaka dadin“ eta Jesusek dio : „Liburu Sainduan izkiriatua da: gizakia ez da ogiz bakarrik bizi.“ Lerro hau Judu guziek ezagutzen dute, Deuteronomio liburuan ekarria baita. Moisen ondotik Izraelgo populua desertuan gose zen. Eta Jainkoak « mana » eman zion, zeren pobreak ez du Jainkoa baizik laguntzeko. Jesusek ere berrogoi egun desertuan pasatu ditu, orai gose da, eta Izraelgo populuaren esperientzia eginen du bere konfiantxa Jainkoa baitan emanez. Jainkoaren populua eta Jainkoaren Semea bide beretik pasatzen dira. Debruak ez du deus egiten ahal.
Bigarren tentazionea:
Debrua entseiatzen da berriz (ez du hola amor emaiten) : munduko erresuma guziak erakutsi eta hitzemaiten diozka. Jesusek ihardesten dio : „Zure Jainkoaren aintzinean ahuspeka emanen zira eta hura bakarrik adoratuko duzu.“ Liburu Sainduan, Testamendu Zaharreko lerro ezagutuenetarik bat da, Judu guziek ezagutzen dutena.
Hirugarren tentazionea:
Hau Jerusalemeko tenploan gertatzen da, tenploaren kaskoan. Debruak erraiten dio: „Jainkoaren Semea balinbazira, bota zazu zeure burua hemendik behera. „ eta segitzen du erranez: „Izkiriatua da : bere aingerueri manatuko diote zu zaintzeko, eta eskuetan eremanen zaituzte, oinaz harririk jo ez dezazun.“ Zoin abila den debrua. Ikusi du Jesusek Jainkoaren Hitza erabiltzen duela erantzuna emaiteko. Orduan bide bera hartzen du, Jesus biltzeko. Bainan Jesusek : „Errana da: ez tenta Jauna, zeure Jainkoa“. Erran nahi du, Jainkoaren gerizaren frogarik ez galdegin, haren laguntzaren frogarik ez galdegin : Jainkoa gurekin da, konfiantxa egiten dionaren baitan da.
Jesusen hiru ihardespen hauek debruaren hiru tentazioneri parekatuz, ohartzen gira Jesus bere aitari lotua dela, eta debruak nahi duela lokarri hori hautsi. „Jainkoaren Seme balinbazira“, errepikatzen dio, hiru aldiz, xixtatu nahiz bezala. Bainan Jesus ez da froga bila ibilki zeren bere Aitarekin duen lokarria maitasuna baita, eta maitasuna ez da frogatzen, bizitzen da.